Wstęp

Uruchomiłem tę stronę internetową wyłącznie dla uporządkowania walorów, które posiadam w swojej kolekcji, a wszelkie umieszczone na niej eksponaty, nie posiadające opisu o źródle pochodzenia, są moją prywatna własnością. Jedynie walory, których nie posiadam w kolekcji, a których umieszczenie wydało mi się istotne dla porządku opisu, są umieszczone z dodatkowym określeniem źródła pochodzenia skanu.  Nie jest moją intencją stworzenie jeszcze jednego katalogu prac Czesława Słani. Dotychczas znane mi katalogi, które umieszczam w moim spisie literatury, znakomicie spełniają swoją rolę. Dla porządku oraz ułatwienia poruszania się po zbiorze, przy każdym znaczku umieszczam numer według katalogu MICHEL. Przy banknotach, numer katalogu Standard Catalog of World Paper Money, wydawnictwa Krause Publications kp. Nie dotyczy to oczywiście prac niefilatelistycznych, które nie były katalogowane. Wprawdzie wszystkie katalogi zawierają błędy lub braki, ale któż jest w stanie ich unikną. Moje opisy mogą stanowić pewne uzupełnienie informacji i będę zadowolony jeśli któremuś z kolekcjonerów one pomogą. Nie jestem też w stanie tworzyć biografii tak wielkiego artysty. Do tego trzeba mieć dużą wiedzę i doświadczenie w tej dziedzinie, a dotychczasowe opracowania biograficzne, które ukazały się na rynku, są wysoce kompetentne i kompletne. Wymieniam je również w spisie literatury, a moje opisy mogą jedynie stanowić skromne uzupełnienie w postaci mniej znanych czy mniej istotnych faktów. Są też znakomite strony internetowe poświęcone dorobkowi Czesława Słani, a na szczególną uwagę zasługują strony nieżyjącej już duńskiej kolekcjonerki Ann Mette Heindorff (1942-2009)¹oraz hiszpańskiego kolekcjonera Vincente G. Lópeza² . Niestety ta ostatnia już nie działa od pewnego czasu, a mój ostatni dostęp był 16.04.2024 roku. Kontaktowałem się z kol. Lópezem, który mi wyjaśnił, że zawieszenie tej strony było spowodowane notorycznymi atakami hakerskim i nie miał już cierpliwości na ciągłe jej odnawianie. Informacje na innych stronach internetowych mają bardziej katalogowe podejście, natomiast ja poświęcam więcej uwagi okolicznościom jakie towarzyszyły powstaniu poszczególnych znaczków i prac oraz podstawowym informacjom o technice ich druku i nakładowi, który często ma wpływ na technikę. Z racji moich doświadczeń zawodowych starałem się dociec (1) Jakim okolicznościom i uroczystościom towarzyszyły? (2) Kto projektował lub jaki artysta został wybrany do projektu znaczka? (3) Z jakich motywów korzystał Słania przy realizacji swoich prac? Nie podejmuję tu zagadnień wad i błędów na znaczkach i wynikających z tego odmian, które pochodzą raczej z zaniedbań drukarskich. Nie podaję też rozmiarów ząbkowań, bo uczestniczący w procesie artyści nie mieli zbytniego na to wpływu. Ja miałem możliwość zebrania dosyć bogatego zbioru prac Czesława Słani i podziwiania jego kunsztu w oryginale. Dlatego podjąłem wysiłek tego opracowania w myśl kreda, które towarzyszyło członkom Czesław Słania Studu Group (CSSG), a które odzwierciedlone jest we fragmencie prywatnej korespondencji członka CSSG Roberta S. Lewina z Kalifornii, umieszczone też w wydaniu listy prac Czesława Słani z 2001 roku [18, str. ii]

„Doskonałość stanowi powód do historycznej ochrony dzieła Słani. Uważam, że mamy szczęście, że możemy podziwiać dzieło prawdziwego mistrza. Używam tego terminu nie tylko w zwykłym sensie fizycznym, ale także w szerszym sensie metafizycznym lub duchowym. Pomyślcie o tym. Precyzja i czysta zręczność fizyczna, z jaką posługuje się rylcem, byłyby niezwykłe, ale być może wiarygodne w przypadku mężczyzny w wieku 30 lub 40 lat. Szybkość, jakość i ilość prac Słani podnoszą go na poziom ponad zwykłych śmiertelników. Jak to możliwe, że ręce i wzrok 80-letniego mężczyzny są w stanie fizycznie wykonać to, co robi? Wierzę, że w tym skromnym geniuszu kryje się coś więcej, niż nam się wydaje. Niezależnie od naszych osobistych odczuć, uważam, że ci z nas, którzy doświadczają radości i dostrzegają piękno w pracach Słani, mają obowiązek zachować jego dorobek życiowy w jak najpełniejszy i najdokładniejszy sposób.” (tłumaczenie własne)

• 

  Artysta przy pracy, fot. ze zbioru własnego

W trakcie pracy nad tym materiałem na wiele rzeczy zwróciłem po raz pierwszy uwagę, a dotąd ich nie zauważałem lub pomijałem, jako już opisane przez innych autorów. Tymczasem okazywały  się one ciekawe i warte odnotowania. Szczególnej uwadze polecam fragmenty, które mogą być nowe dla kolekcjonerów:

1. Liczby rytowane do znaczków wykonanych przez innych rytowników.
2. Liczby rytowane do znaczków frachtowych DSB.
3. Liczba rytowana do znaczka wakacyjnego Feriemærke.
4. 750-ta rocznica ustanowienia flagi narodowej (Dannebrog) wykorzystana do kampanii jako wirtualna winieta pod tytułem „Support Denmark".
5. Królowa Małgorzata II typ 1990. Nowe wydanie znaczka obiegowego z wizerunkiem królowej z okazji jej 50 urodzin – pojedyncze wykorzystanie sztychu. Następne emisje tego samego wzoru drukowane były ze sztychu Arne Kühlmanna, a mimo to jeszcze katalogowane jako autorstwa Słani.
6. 1980 znaczek próbny tzw. DFF. Dwie płyty wykonane przez Słanię.
7. Francja 15 V 1982 znaczek Éphèbe z Agde – wersja odwrócona znaczka.
8. Płyty do niewyemitowanych banknotów wcześniej nieopisywane – Vital Brazil (błąd w płycie Brasil), Ajatollah Chomejni, drugi banknot belgijski z wizerunkiem pary królewskiej Alberta II i Paoli.
9. Lista opłat skarbowych, Szwecja.
10. Pierwszy znaczek do pocztowej książeczki oszczędnościowej, Szwecja.
11. Konfirmacja Zity Sundgaard – umieszczana na listach CSSG, ale nigdy z wizerunkiem.
12. Dwory – skąd się wzięła winieta z 24 mistrzem Świata Naszarkowskiego.
13. Projekt dla HOREKA – ostatni sztych Słani.
14. Dla kogo był robiony sztych skok do wody?

Umieszczony na wstępie portret Artysty pochodzi z okolicznościowego wydawnictwa Poczty Polskiej S.A. "100 ROCZNICA URODZIN CZESŁAWA SŁANI". Autorem projektu jest Marzanna Dąbrowska, a autorem wspaniałej jakości rytu jest Przemysław Krajewski.

Na razie nie zdecydowałem się na przetłumaczenie treści tej strony na inne języki, bo w dobie wszechobecnych „translatorów” ewentualny zagraniczny kolekcjoner zainteresowany którymś eksponatem, bez trudu przetłumaczy podaną przy nim polską treść.

Na zakończenie tego słowa wstępnego bardzo proszę o zgłaszanie błędów zauważonych w trakcie czytania tej strony na mój adres mailowy podany w nagłówku. Postaram się, w miarę możliwości, poprawić - taka jest przewaga wydania internetowego nad wydaniem książkowym. Wiele z nich może wynikać z mojej nieznajomości samego narzędzia programistycznego. Stronę uruchomiłem 4 IX 2025 roku, a wszelkie zmiany i uzupełnienia będę starał się odnotowywać poniżej:

1. W poniedziałek 20.10.2025 dodałem skany kalendarzy FCh Dwory z 2002 roku (pierwsze figle), 2003 roku (drugie figle), 2005 roku (Bokserzy) 
2. Szkic na pergaminie do banknotu izraelskiego z portretem rabina Mosesa Maimonidesa z Kordoby dodany 27.10.2025
3. Karty telefoniczna i karta klienta Poczty Szwecji wraz z artykułem Romana Harmela, dodane w rozdziale "Ciekawostki"  2.11.2025
4. Odbitka autorska z suchą pieczęcią i podpisem (proof), dodana w rozdziale Monako w pozycji Mi#1934