Brazylia

10.000 Cruzeiros, kp#203 (1984)

Pierwszą płytę do banknotów brazylijskich Słania wykonał w 1984 roku z portretem Ruya Barbosa⁶ – współautora Konstytucji Brazylii z 1891 roku. Ten wizerunek był wykorzystywane w banknotach o nominale 10.000 cruzeiros kp#203 oraz w następnych wydaniach kp#206 z nadrukiem 10 Cruzados ND(1986) oraz kp#209 10 Cruzados ND(1986-87)

kp#203 awers
kp#203 rewers

Ruy Barbosa de Oliveira (ur. 5 listopada 1849 w Salvadorze w Brazylii, zm. 1 marca 1923 w Petrópolis) – brazylijski polityk i prawnik. W 1907 na II Międzynarodowej Konferencji Pokojowej w Hadze jako przedstawiciel Brazylii opowiedział się za przywróceniem Polsce niepodległości. Jest patronem
L Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie¹.

22 lutego 2022 popiersie Ruya Barbosy odsłonięto w Bibliotece Jagiellońskiej. 40-kilogramowy odlew z brązu autorstwa Letícii Dornelles pojawił się w Krakowie z inicjatywy Ambasadora Federacyjnej Republiki Brazylii Hadila Fontesa da Rocha Vianny oraz Konsula Honorowego Federacyjnej Republiki Brazylii w Małopolsce i na Śląsku Grzegorza Hajdarowicza ².

Ruy Barbosa; fot. F. Diaz
Popiersie Ruya Barbosy w Bibliotece Jagiellońskiej, fot. Adam Koprowski

Ruy Barbosa de Oliveira, skan z odbitki stalorytniczej, udostępniony przez ksiedza Krzysztofa Matuszyka

Ten sam banknot po reformie monetarnej w 1986 roku przestemplowany z nowym nominałem 10 cruzados kp#206. Ostemplowanie umieszczono tylko na awersie banknotu.

kp#206 awers z przestemplowaniem
kp#206 rewers

Kolejne wydania tego banknotu już z nominałem 10 cruzados kp#209 drukowano w latach 1986-1987.

kp#209 awers z podpisem
kp#209 rewers

50.000 Cruzeiros, kp#204 ND (1984-86)

Banknot poświęcony brazylijskiemu lekarzowi, bakteriologowi i epidemiologowi Oswaldo Gonçalves Cruz (1872 - 1917)⁷. Na awersie przedstawiona jest postać naukowca oraz mikroskop. Na rewersie widnieje budynek Instytutu Oswaldo Cruza w Rio de Janeiro. Słania nie wykonywał tych sztychó, a jedynie pomagał swojej uczennicy w rytowaniu drzew przed instytutem (z informacji podanej prze Jerzego Krysiaka). Dlatego nie podpisywał banknotów swoim pełnym podpisem, a jedynie imieniem.

Motyw ten był wykorzystywany w kolejnych emisjach kp#207 z nadrukiem 50 Cruzados ND(1986), kp#210 50 Cruzados ND(1986-88).

kp#210 awers
kp#210 rewers z podpisem Czesław i strzałką wskazującą na obszar, który rytował

100.000 Cruzeiros, kp#205 ND (1985)

Juscelino Kubitschek de Oliveira (JK, ur. 12 września 1902 w Diamantinie, zm. 22 sierpnia 1976 w Resende) – brazylijski polityk, prezydent kraju (wówczas Republiki Zjednoczonych Stanów Brazylii) w latach 1956-1961³.

W 1985 roku Słania wykonał płytę do portretu na banknocie 100.000 Cruzeiris kp#205

kp#205 próba autorska z płyty
Juscelino Kubitschek de Oliveira; autorstwo Governo do Brasil

kp#205 awers
kp#205 rewers

Ten sam motyw wykorzystany do banknotów przestemplowanych po reformie walutowej na 100 Cruzados z 1986 roku kp#208

kp#206 awers
kp#206 rewers

100 Cruzados, kp#211 DN(1986-88)

kp#211 awers z podpisem
kp#211 rewers

500 Crusados Novos wydanie 1990 ND kp#222

Czesław Słania wykonał portret Augusto Ruschi. Banknot był wydany w 1990 roku z nominałem 500 nowych cruzado (Cruzados Novos) pk#222, które po reformie walutowej zostały przestemplowane czarnym stemplem 500 CRUZEIROS kp#226. Następnie wydany z nowym nominałem 500 CRUZEIROS kp#230.

Augusto Ruschi (12 grudnia 1915 - 3 czerwca 1986) był brazylijskim agronomem, ekologiem i przyrodnikiem. Ruschi interesował się badaniem roślin i zwierząt od dzieciństwa, co pozwoliło mu dogłębnie poznać kilka gałęzi biologii, stając się szanowanym specjalistą od kolibrów i storczyków w Brazylii. Był profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Federalnym w Rio de Janeiro (UFRJ) i pracownikiem naukowym w Muzeum Narodowym. Dzięki swoim badaniom pozostawił pokaźną kolekcję fotografii i wykonał liczne rysunki naukowe. Pomógł zwalczać szkodniki w rolnictwie, założyć kilka rezerwatów ekologicznych, takich jak Park Narodowy Caparaó. Założył dwie instytucje naukowe - Muzeum Biologii im. Profesora Mello Leitão oraz Stację Biologii Morskiej Ruschi. Był kontrowersyjną postacią, aktywnym i notorycznym obrońcą środowiska, brał udział w kilku publicznych sporach z firmami i władzami zajmującymi się ochroną środowiska. Był także pionierem w walce z wylesianiem w Amazonii i przewidywał szkodliwe skutki monokulturowych plantacji eukaliptusa i stosowania pestycydów. W 1994 roku na mocy prawa federalnego otrzymał tytuł Mecenasa Ekologii Brazylii, będąc jednocześnie jedną ze światowych ikon ochrony środowiska⁴.

kp#222 awers
kp#222 rewers
Augusto Ruschi; autorstwo Arca de Noé
Augusto Ruschi na pełnym banknocie, skan z płyty udostepniony przez ksiedza Krzysztofa Matuszyka
kp#226 awers z podpisem
kp#226 rewers
kp230 awers

kp#230 rewers

1000 Cruzeiros, kp#231 ND (1990-91)

Do tego banknotu Słania wykonał motyw na rewersie - głowy Indian (mężczyzna i kobieta) oraz owoce i ryba.

kp#231 rewers z podpisem
kp#231 skan z próby autorskiej z kolekcji Jerzego Krysiaka, udostępniony przez MPiT we Wrocławiu

100.000 Cruzeiros, kp#235 ND (1992-93)

Słania wykonał wizerunek kolibra w gnieździe na awersie banknotu. Jak widać z odbitki próbnej wykonanej przez Artystę z płyty, wykonał on również część pozostałych elementów awersu banknotu.

kp#235 awers
kp#235 rewers
kp#235 próba autorska

Banknot ten, po reformie walutowej, został przestemplowany na nominał 100 CRUSEIROS (okrągły stempel CRUZEIROS REAIS, BEJA FLOR 100).

kp#238 awers z podpisem
kp#238 rewers

500,000 Cruzeiros, kp#236 DN (1993)

Na awersie Mário Raul Morais de Andrade5 – brazylijski poeta, pisarz, krytyk i muzykolog, współtwórca brazylijskiego modernizmu. Słania wykonał staloryt do rewersu banknotu przedstawiający Mário de Andrade uczącego dzieci.

kp#236 awers
kp236 rewers z podpisem

Banknot ten, po reformie walutowej, został przestemplowany na nominał 500 CRUSEIROS (okrągły stempel CRUZEIROS REAIS, 500).

kp#239 awers
kp#239 rewers

kp#239 skan odbitki stalorytniczej rewersu banknotu, udostepniony przez ksiedza Krzysztofa Matuszyka

1994 rok

Słania przygotował sztych do projektu banknotu brazylijskiego 10.000 Cruzeiros Reais (Real brazylijski). Niestety nie został on zaakceptowany do ostatecznego wydania. Motywem miała być koronkarka oraz jej narzędzia.

Projekt banknotu z 1994 roku, awers
Projekt banknotu z 1994 roku, rewers
Koronkarka, próba autorska z płyty

5.000 Cruzeiros Reais, kp#241 ND(1993)

Banknot poświęcony Gaúcho. Gaucho (gauchowie) – południowoamerykański pasterz bydła, pracujący na pampach, czyli trawiastych równinach Argentyny, Urugwaju, Paragwaju, południowego Chile oraz południowej Brazylii⁹. Słania rytował awers z postacią Gaúcho. Zweryfikowano na podstawie publikacji banknotu z podpisem Atrysty [28, Brazylia - banknot 5000 cruzeiros reais, 1994]

kp#241 awers z wizerunkiem Gaúcho
kp#241 rewes ze sceną Gaúcho z lassem

Gaúcho, skan odbitki autorskiej stalorytu, udostepniony przez ksiedza Krzysztofa Matuszyka

50.000 Cruzeiros Reais, kp#242 ND(1994)

Banknot poświęcony Baianas. Baianas do acarajé (lub po prostu baianas) to kobiety, które poświęcają się tradycyjnemu rzemiosłu sprzedaży acarajé⁸ i innych przysmaków kuchni afrykańskiej i afro-bahijskiej. W większości są to czarnoskóre kobiety o silnej tożsamości w religiach afrykańskich, którym udało się uregulować swój zawód przez władze publiczne. Baianas są jednymi z najbardziej charakterystycznych postaci w Brazylii, pojawiają się nawet w szkolnych paradach samby. W 2012 r. baianas zostali uznani za niematerialne dziedzictwo stanu Bahia, a ich rzemiosło zostało wpisane do specjalnego rejestru i jest to zawód regulowany dekretem wydanym przez rząd. Słania wykonał sztych postaci Baiana. Zweryfikowano na podstawie publikacji banknotu z podpisem Artysty oraz opublikowanego szkicu [28, Brazylia - banknot 50000 cruzeiros reais, 1994]

kp#242 awers z wizerunkiem Baiany
kp#242 rewers z Baiana do Acaraje

Baiana skan odbitki pełnego banknotu z płyty stalorytniczej udostępniony pzrez ksiedza Krzysztofa Matuszyka

1 Real, kp#243 ND(1994-970)

Banknot przedstawia na awersie twarz posągu z Pomnika Republiki¹⁰. Na rewersie gniazdo Nektareczka błękitnego z rodziny kolibrowatych¹¹. Słania rytował rewers z rysunkiem gniazda. Ten sam motyw jak w pozycji kp#235.

kp#243 awers
kp#243 rewers z kolibrami, z podpisem

Przypisy